Vivutio vya Uwekezaji

 FURSA ZA UWEKEZAJI WA UCHUMI NA VIWANDA WILAYANI RUNGWE

Utangulizi

• Mpango wa maendeleo wa miaka mitano (2015-2020)na Sera ya Serikali ya awamu ya tano ni kuwawezesha wananchi kushiriki kikamilifu katika shughuli za uchumi nchini ili ziendane na ukuaji wa uchumi unaojumuisha na kunufaisha Watanzania wengi, kuongeza vipato vyao pamoja na kuinua hali zao za maisha.
•  
• Halmashauri ya Wilaya ya Rungwe imeanza kutekeleza kikamilifu Sera hii ya Serikali ili kuboresha kipato cha wananchi wa Wilaya ya Rungwe na kuongeza vyanzo vya mapato ya ndani Wilayani.
• Halmashauri ya Wilaya ya Rungwe ina jumla ya hekta 123,186.00, kati ya hizo eneo linalofaa kwa kilimo ni hekta 92,389.5. Mazao makubwa ya biashara yaliyopo Wilayani ni kahawa, Chai, kokoa,ndizi, mahindi, viazi mviringo, viazi vitamu, maharage na mpunga.
• Aidha, wakazi wa Rungwe hufuga mifugo kama Ng’ombe, mbuzi, kondoo, nguruwe, kuku na bata. Ng’ombe wa kisasa ndio wanaofugwa kwa wingi kutokana na hali ya hewa ya ubaridi, mvua za kutosha kwa kipindi kirefu cha mwaka na kutegemeana katika uzalishaji wa zao la ndizi na mbolea ya ng’ombe. Hivi sasa Halmashauri ina jumla ya ng’ombe wa kisasa 33,585 na uzalishaji wa maziwa umefikia lita 62,903,325 kwa mwaka sawa na lita 209,677.5 kwa siku na wastani wa uzalishaji kwa ng’ombe kwa siku ni lita 15. Kiasi kinachouzwa kwenye soko ni Lita 21,100 kwa siku sawa na 11%.
• SEKTA YA VIWANDA
• Halmashauri ya Wilaya ina jumla ya viwanda 3 vikubwa, viwanda 2 vya kati na viwanda 308 vidogo. Kutokana na fursa zilizopo, Halmashauri ina malengo ya kuanzisha viwanda vya matunda, maziwa, Viazi(crips), kiwanda cha chakula cha mifugo, machinjio ya ng’ombe, Soko la ndizi, soko la viazi mviringo na kiwanda cha kusaga kahawa na kokoa.

Ili kuongeza soko kwa bidhaa zinazopatikana Wilayani, Halmashauri inaendelea na jitihada ya kutafuta maeneo yanayofaa kwa uwekezaji wa soko/kiwanda ambapo kwa kushirikiana na wadau lengo la uboreshaji wa huduma kwa kuanzisha viwanda litatimia. Maeneo yanayotafutwa ni kama yafuatayo;-

Maeneo yanayomilikiwa na Serikali kama Serikali ya Kijiji, Halmashauri n.k

Maeneo ambayo Serikali inaweza kuyamiliki kwa kununua au kulipa fidia.

Maeneo yanayomilikiwa na wananchi ambao wapo tayari maeneo yao yatumike kwa uwekezaji kwa makubaliano maalum.

Hadi kufikia Septemba 2017, Maeneo yaliyopatikana kwa ajili ya uwekezaji ni:-

Aidha Ofisi ya Mkurugenzi Mtendaji Wilaya imepata taarifa ya kuwepo maeneo yanayofaa kwa uwekezaji. Maeneo hayo ni:-

Kijiji cha Lupoto

Kijiji cha Lugombo

Kijiji cha Kikota

B) TAARIFA UTALII

YAFUATAYO NI MAENEO YALIYOAINISHWA KUFANIKISHA MIKAKATI YA KUENDELEZA NA KUTANGAZA SHUGHULI ZA UTALII

NB: Ili kutangaza vema vivutio na kujenga uelewa wa jamii juu ya uwepo wa Vivutio vya Utalii vilivyopo Wilayani, Halmashauri ya Rungwe inaendelea na ukamilishaji utengenezaji mabango mawili yenye urefu wa mita 2 na upana wa mita 1.5 kila moja ambayo kwa pamoja yamegharimu Sh. 1,300,000/=. Mabango haya, yatawekwa maeneo ya mpakani na Wilaya za Mbeya Vijijini eneo la Kijiji cha Isyonje, Kata ya Isongole na mpakani na Wilaya ya Kyela eneo la Kijiji cha Ilima, Kata ya Ilima.

SEKTA YA BIASHARA

• Halmashauri ya Wilaya ya Rungweina jumla ya wafanyabiashara 1,618 ambao wamegawanyika katika makundi ya Biashara za kawaida za maduka na vileo, Biashara za kununua mazao na Biashara ndogo ndogo. Kutokana na eneo la stendi na soko kuwa katika hifadhi ya barabara, ambapo muda wa mwisho wa kubomoa miundombinu hiyo ni February 22, 2018, Halmashauri imeandaa mpango wa kuhamisha miundombinu hiyo kama ifuatavyo:-
• SOKO LA TUKUYU MJINI (MADUKA
• Halmashauri ina mpango wa kubomoa soko lote na kujenga maduka katika eneo lote la soko. Ukubwa wa vibanda vya soko vitakuwa ni mita 3x3 ambapo kulingana na eneo linalobaki baada ya eneo la hifadhi ya barabara kuondolewa lina uwezo wa kuwa na vibanda 200. Awali kulikuwa na vibanda117 na vizimba 144 ambapo baada ya ujenzi mpya kutakuwa na wafanyabiashara 170 ambao watakuwa na maduka. Aidha kutakuwa na barabara ya kupita gari kwa ajili ya kushusha mizigo ya dukani ambayo itakuwa na urefu wa mita 6. Magari hayatatakiwa kupishana na yataingilia upande wa barabarani na kutokea upande wa pili (Kuelekea kwenye maduka ya nguo)
• Aidha, Halmashauri ina eneo la makazi ya watumishi ambalo linatizamana na Tukuyu Day. Eneo hili linafanyiwa tathmini ili liweze kuwa na maduka kwakuwa maeneo haya ni mazuri kwa biashara.
• ENEO LA MAEGESHO YA MAGARI
• Eneo hili ni eneo ambalo kwa sasa linatumika kama stendi kuu. Baada ya kuondoa eneo lililo katika hifadhi ya barabara eneo linalobaki ni dogo kiasi ambacho haliwezi kutumika tena kama stendi. Katika eneo hili kuna mpango wa kujenga kantini ambayo itakuwa upande wa magari yanapoingilia. Pia mwisho wa eneo la standi jirani na nyumba za watumishi kitajengwa choo cha kulipia. Aidha tathmini inaendelea kufanyika kuhusu kuwahamisha watumishi wanaokaa jirani na eneo hili ili kujenga miundombinu ya biashara.
• Eneo lililobaki wazi litaendelea kutumika kama eneo la maegesho ya magari ya wafanyabiashara walio na maduka eneo la soko, wateja watakaohitaji huduma eneo la soko, wasafiri wataosindikiza/kupokea abiria na pikipiki.
• ENEO LA STENDI
• Stendi inatarajiwa kuwa eneo linalotambulika kama stendi ya vumbi. Eneo hili litakuwa stendi ya magari yote yanayotoka nje ya Tukuyu Mjini. Eneo litazungukwa na maduka pande tatu. Kwa sasa eneo hili linatumika kama stendi na soko ambapo kwa matumizi ya soko kuna jumla ya wafanyabiashara 225. Maduka yanayotarajiwa kuzunguka stendi yatakuwa na ukubwa wa mita 3x3 ambapo yanatarajiwa kuwa 55. Kulingana na maboresho tunataraji kupungua kwa wafanyabiashara 170.
• ENEO LA SOKO 
• Eneo hili (maarufu kwa Garden) litarajiwa kujengwa miundombinu ya soko aina ya vizimba na banda la chakula. Wafanyabiashara wanaolengwa na soko hili ni wale ambao wana mali mbichi walizokuwa wanauzia mezani eneo la soko la zamani na soko la stendi ya vumbi na wauzaji wa chakula katika masoko yote mawili. Aidha soko hili litazungukwa na eneo la kufanyia biashara kwa wafanyabiashara (Machinga) ambao aina ya biashara zao hazifanyiki kwenye duka/kizimba bali ni kutundika. Eneo hili ni kwa ajili ya machinga walikuwa wanafanya biashara zao eneo la stendi ya vumbi.
• Katika Soko hili kutakuwa na eneo la biashara ya chakula lakini haitaruhusiwa kupikia ndani ya soko kwa sababu za usalama wa soko.
• MAKISIO YA MIUNDOMBINU NA UJENGAJI WAKE.
• Shirika la Nyumba la Taifa (NHC) wameonesha nia ya kutujengea miundombinu hii kwa makubaliano ya kulipa kidogo kidogo. Kiasi cha kulipa kitatokana na makisio ya gharama za miundombinu tuliyoiainisha. Makisio ya ujenzi wa miundombinu hiyo ni kama ifuatayo:-
• Ujenzi wa Vibanda 154  Sh. 1,343,854,200.00
• Ujenzi wa jengo la MgahawaSh.     51,639,900.00
• Ujenzi wajengo la Vizimba  Sh.     111,793,200.00
• Ujenzi wa choo         Sh.      30.087,225.00
• Gharama za kusafisha eneo (kuondoa jengo la soko kuu la zamani) Sh. 6,000,000.00
• Jumla Sh.  1,543,374,525.00
•  
• Ili kupunguza gharama, Halmshauri itaandaa makisio ya gharama na michoro ya vibanda ili itumike katika ujenzi.Iwapo Halmashauri itakubalianana wafanyabiashara kujenga vibanda kwa gaharama zao, bei ya kodi ya vibanda itakayokuwepo sokoni kwa wakati huo, nusu itaenda kwenye mfuko wa Halmashauri na nusu yake italipa gharama za ujenzi.
• Maeneo yatakayohusika ni pamoja na eneo mkabala na ofisi za CCM (jengo la mgahawa, vibanda vya biashara na jengo la vizimba) na eneo la soko kuu litakalosalia baada ya kuondoa eneo la hifadhi ya biashara. Utekelezaji wa mradi huu utaboresha utoaji wa huduma za jamii zitakazoathirika na ubomoaji kupisha eneo la hifadhi ya barabara pamoja na kupendezesha mji.
• MATUMIZI YA MIUNDOMBINU YA SOKO NA MADUKA.
• Halmashauri itandaa mpango maalum wa kupangisha vibanda na vizimba kwa kuzingatia wafanyabiashara waliopo. Kama maeneo ya kupangisha yatabaki wafanyabiashara wengine watahusishwa. Aidha Halmashauri itazingatia mpangaji mmoja kwa eneo moja la biashara ili kutoa fursa kwa wafanyabiashara wengi na si mpangaji mmoja kumiliki maeneo mengi
• MPANGO WA BAADAYE KWA AJILI YA MAENDELEO YA KIUCHUMI NA KIJAMII.
• Ili kuimarisha sekta ya uchumi na Viwanda, Halmashauri ina mipango ifuatayo:-
• Kuendelea kutafuta maeneo eneo la Kibisi kwa ajili ya kujenga soko kubwa na stendi kubwa kwa kuwa inayotarajiwa kujengwa Tukuyu mjini ni ndogo kulingana na ukuaji wa Mji wa Tukuyu.
• Kuboresha soko la Tandale ili kutoa fursa Zaidi kwa wafanyabiashara watakao kusa fursa katika maeneo mengine ya masoko yalioendelezwa
• Kuendelea kutafuta maeneo ya uwekezaji kutoka Kata mbalimbali na kupanga matumizi bora ya ardhi katika Kata na Vijiji ili kuweza kupata maeneo ya uwekezaji kwa siku zijazo.
• Kuanisha eneo linalofaa kwa ajili ya Dampo kwakuwa uwingi wa viwanda utasababisha uzalishaji mwingi wa taka na kuwa na mpango wa “recycling” ili taka hizo zibadilishwe kuwa malighafi au bidhaa inayofaa kwa matumizi.
• Kuimarisha vikundi vya jamii ambavyo vitashiriki katika kuzalisha malighafi za viwanda na kupata ajira katika viwanda hivyo.
• Kuimarisha vyama vya ushirika kwa lengo la kuwajengea wazalishaji nguvu ya ushindani wa bei katika soko.
• Kuwa na mpango wa kutenga maeneo kwa ajili ya maziko kwa kuwa Mji unataraji kukua na kuwa na mwingiliano wa watu kutoka maeneo mbalimbali hasa ikizingatiwa utaratibu wa sasa wa maziko ni wa kujitegemea kifamilia au Taasisi za kidini. Kwa sasa, Halmashauri haina eneo lililotengwa kwa ajili ya maziko.