LISHE BORA KWA MAISHA YETU

Imewekwa Tarehe: May 5th, 2020

LISHE BORA KWA   MAISHA YETU

Noah kibona, Rungwe Dc

Imeelezwa kuwa uzingatiaji sahihi wa lishe katika ngazi ya kaya huchochea  ustawi bora wa jamii ukiwemo ukuaji wa ubongo na afya ya mwili.

Rai hiyo imetolewa na Mkurugenzi mtendaji Wilaya ya Rungwe Bibi Loema Peter wakati akiongea na wadau wa Lishe Ofisini Kwake ambapo  pamoja na mambo mengine amesisitiza  jamii kuzingatia chakula chenye viini lishe.

“Inashangaza kuona watoto wanapata Udumavu na Utapiamlo ili hali wilaya ya Rungwe inazalisha  vyakula vya aina mbalimbali” aliongeza Bi. Loema. Kutotilia mkazo katika kilimo, ufugaji  mazoea wa wanyama  na  mazao ya nyuki kumechangia baadhi ya familia kukumbwa na magongwa nyemelezi yatokanayo na  ukosefu wa lishe.

Wilaya ya Rungwe inayopatikana  katika latitude 9 o 00 ′ na  9 o 30 ′ E na longitude  33 o , 34 o S na eneo la mraba, kilometa zipatazo  2 221 lenye mwinuko wa 770 m a.s.l to 2 265 m a.s.l,  inaiwezesha wilaya hii kupata mvua nyingi zinazochochea kulima mazao ya mizizi kama karanga, viazi vitamu na mviringo, magimbi na njugu. Matunda kama ndizi, mananasi na maparachichi hupatikana kwa wingi pia. Mahindi, mpunga na mihogo pia yanastawi kona mbalimbali. Mazao haya yakilimwa kwa wingi kwa kufuata ushauri wa mafisa ugani tatizo la utapiamlo linaweza kumalizika kabisa.

UZALISHAJI WA MAZIWA

 Wakazi wa Wilaya ya Rungwe wanafuga mifugo mbalimbali. Ng’ombe wanafugwa takribani kila kaya. Afisa mifugo na Uvuvi wilaya ya Rungwe  Dr. Lawrance Kibona anabainisha kuwa wastani wa lita milioni 44 huzalishwa kila mwaka. Sawa na lita 140,000 kwa siku. Kila kaya hutumia lita mbili kama chakula na mengine huyauza kwa lengo la kukuza kipato cha kaya. Dr Kibona anafafanua kuwa kwa wastani kila kaya ina wakazi wanne hivyo kila mkazi hutumia nusu lita kwa siku na hivyo kujinasua na lindi la utapiamlo na udumavu kwa watoto hasa walio chini ya miaka miwili.

HALI YA LISHE KATIKA MKOA WA MBEYA

Hata hivyo akitoa takwimu za hali ya Lishe katika mkoa wa Mbeya katika kikao cha Afua za Lishe kilichofanyika mwezi desemba mwaka jana,  Afisa lishe mkoa wa Mbeya  bwana Benson  Sanga alisema kuwa kwa sasa udumavu kimkoa umepungua ambapo mwaka 1991 ulikadiriwa kufikia  asilimia 50 na mwaka 2018 umepungua kufikia asilimia 32 hali inayotia moyo na kupunguza tishio la kupata watoto wenye uwezo  mdogo wa kufikiri, kukosa umakini na  zaidi akina mama kupata shida wakati ya kujifungua na kupata watoto wenye ulemavu akitolea mfano ugonjwa wa mgongo wazi na vichwa vikubwa.